عقل و دل

رد کارپت روایت بی خانمانی روشنفکری ایرانی

نکته ای در ابتدای این مقاله قابل ذکر است و آن اینکه این نوشته در واقع نمی تواند نقدی بر فیلم رد کارپت باشد بلکه نگاشته ای در نقد طبقه روشنفکری ایرانی است که به غرب زدگی دچار شده و قبله آمال او مغرب زمین جغرافیایی و فکری عالم شده است و لیکن این نگاشته نظرات نگارنده آن است و ممکن است مورد پذیرش بسیاری از متعلقین به طبقه روشنفکری قرار نگرفته و مورد نقد جدی و سوال باشد و هم اینکه در این نگاشته فیلم رد کارپت فقط به عنوان شاهد مثال و نمود ظاهری برای مقاله استفاده شده است و به این معنا نیست که هدف سازنده فیلم و فیلم رد کارپت همین مسئله بوده باشد.

عطاران به مانند دیگر فیلم های خود در این فیلم هم از پرداخت طنزپردازانه صرفنظر نکرده و با ارائه طنزهای ساده کلامی گاه و بیگاه لبخندی بر لب مخاطب خود می نشاند. آن هم در قالب شخصیت سطحی بازیگر نقش اول فیلم که خود نقش آن را به عهده گرفته است؛ کاراکتری که شیفته تئاتر و سینماست و با تمام سختی های زندگی در کلانشهری مانند تهران از علاقه خود دست نکشیده و به تلاش خود در عرصه سینما و بازیگری ادامه می دهد، از بازی در نقش سیاهی لشگر فیلم های تاریخی تا نقش های دست چندم تئاتر؛ کسی که زندگی خود را عجین علاقه به سینما و تئاتر کرده، شب ها را با نگریستن فیلم به صبح می رساند و غرق در بازی بازیگران غربی است و روز خود را با کار در یک کارگاه تولیدی پرچم به شب می رساند و وقت آزادش را به بازی در تئاتر. شخصیتی که تمام دیوارهای خانه اش را مزین به تصاویر بازیگران کرده و کارگردان قصد دارد القاء کند او دیوانه سینماست.

این شخصیت از تمام هزینه های زندگی خود زده و پولی به کف گرفته و به جستجوی آرمانشهر خود راهی دیار غرب می شود، دیار سینما و فرش های قرمز، دیار کت و شلوارهای سیاه با پاپیون هایی که در عکس عکاسان جلوه می کند، دیار رد کارپت.

نکته ای نهفته در نامه 47 نماینده کنگره آمریکا

چندی پیش خبری در تیتر خبرگزاری ها قرار گرفت در مورد نگارش نامه 47 نماینده کنگره آمریکا خطاب به رهبران ایران، محتوای نامه به قدری روشن است که نیاز به تفسیر خاصی ندارد اما یک نکته در این نامه نهفته است که در ایران چیزی نزدیک به دو سال است به دست فراموشی و غفلت و شاید هم عناد سپرده شده است و آن نکته پایبندی به قانون است.

نمایندگان کنگره آمریکا در این نامه ازعان کرده اند که هرگونه توافق هسته ای دولت رئیس جمهور اوباما با طرف ایرانی نمی تواند دوام لازم و وجاهت قانونی داشته باشد مگر اینکه به تصویب کنگره آمریکا برسد در غیر این صورت به عنوان یک قانون محسوب نشده و رئیس جمهور بعدی آمریکا به راحتی می تواند آن را به عنوان یک مصوبه دولت اوباما باطل اعلام کند. به سخنی دیگر توافق فعلی هر چه باشد توافقی با کری و اوباماست نه مجموعه دوایر قانون گذار آمریکایی و به همین دلیل نمی تواند دوام همیشگی داشته باشد.

از این مسئله هم در می گذریم که چه میزان امتیازات توسط طرف ایرانی داده شده تا شاید در نوروز سال 94 توافقی نیم بند و پر از اشکال به مانند همانی که قبلاً شده است به دست آید که بیشتر شبیه نوعی مردم فریبی است تا توافقی حقیقی و واقعی اما یک نکته در این نامه نگاری و جوابیه وزیر خارجه ایران هست که ما باید از دنیای کفر و شیطان بزرگ یاد بگیریم و آن پایبندی به قانون است حتی اگر این قانون، قانون جنگل باشد.

اینجا غرب آسیا، ساعت ظهور، لشگر صاحب، دستور نایب امام، حمله...

صدایی می آید، ترق، ترق، ترق، صدایی منظم و مرتب و پشت سر هم، بجز این صدا صدایی دیگری نیست...

صدای پاست، پاهایی محکم که بر زمین کوبیده می شوند، صدای پوتین مجاهدین است، صدای پای جهادگران...

دوباره صدای بلندگوها بلند است، یکی می خواند:"ای لشگر صاحب زمان آماده باش آماده باش..."

صدای حاج صادق است، نمی دانم ما به گذشته برگشته ایم یا حاجی دارد همین الان می خواند؟

کمی دقیق می شوم البته نه با مغز و ذهن بلکه با دل، نه انگار زمان به گذشته نرفته و ما در زمان کنونی هستیم و این صدای خودش است صدای حاج صادق است که می خواند:" ای لشگر صاحب زمان آماده باش آماده باش..."

کمی آنسوتر نقشه ها را روی زمین پهن کرده اند و دست های روی آن در اعوجاج و رفت و آمدند...

توپ ها می زنند، خمپاره ها زوزه کشان در پروازند و ماشین ها گل مالی شده تند تند در حرکتند، روی همه ماشین ها هم پرچم های سرخ و سیاه زنده اند که نام حسین(ع) وی آنها در احتزاز است؛ انگار باز خبری شده، کجا جنگ است؟، چه خبر است؟ باز به ما حمله کرده اند و مرزهایمان را مورد تهاجم قرار داده اند؟ امروز دیگر کدام دیوانه؟؟؟

کمی ریز می شوم نه اینجا ایران نیست، حیرانم می دانم ایران نیست ولی هست، کمی سر می گردانم هر سو چهره ای غریب ولی آشنا می بینم. نه اینجا ایران نیست ولی نمی دانم چرا غربتی ندارم، اینجا سوریه است نه عراق نه نه نه یمن است نه نه...

نکاتی از هرمنوتیک گادامر(2)

ماه و ماهی

ماه و ماهی آوزای با صدای حجت اشرف زاده است که با نوای اصیل ایرانی خوانده شده و با همراهی آهنگ زیبای آن روح را نوازش می دهد. جای بسی امیدواری است که هنوز آواز ایرانی زنده و جاری است.

نکاتی از هرمنوتیک گادامر(1)

چرا باید تاریخ فلسفه خواند؟

شاید در ابتدای امر مشکلی رخنمون کرده و آن اینکه چرا ما صورت سوال خود را از اینکه چرا باید تاریخ فلسفه بخوانیم؟ این قرار داده ایم که فلسفه را از کجا بیاغازیم؟ اما بنای بحث را بر همین گزارده و ادامه می دهیم.

بی شک وجود انسان لامکان و لازمان است و همیشه در خویشی خویش حامل سوال و نکته امر این است که چون فلسفه به هستی شناسی، انسان شناسی و جهان شناسی می پردازد پس عجیب نیست که سوال های بشر هم در طول تاریخ تکرار شود و آدمی در پی جواب خویش باشد، اینکه انسان چیست و جهان واقع چگونه ایجاد شده و به کدامین غایت سیر می کند.

و هم این عجیب نیست که پتک سوالات فلسفی ذهن بشر را چون سندان از ابتدای تاریخ می کوبیده و هر فیلسوف و اندیشمندی به فراخور توان خویش جوابی به این سوالات می داده است.

در واقع دیالوگ خود آغاز فلسفیدن است، اصلا فلسفه یعنی اندیشیدن و در این صورت پرده زمان و مکان برای آن معنایی ندارد و ذهن انسان هر جا و هر مکان و هر زمان رهسپار اندیشیدن خواهد شد. و نکته این است که ذهن آدمی به دست آدمی نیست که به چه چیزی اندیشیدن خویش آغاز کند یا نکند و مانند گنجشکی در آسمان پر طراوت بهار به هر سو و به هر چیز که می بیند نظر می کند و سوال پی می افکند. شاید در خودآگاهی، فرد بتواند آن را هدفمند کند اما در خویشی خویش اینگونه نیست و هر چیزی برای او مصدر سوال و اندیشیدن می شود.

اما نکته ای مغفول ماند و آن اینکه اگر هر جوابی موجد سوالی و هر سوالی موجد جوابی باشد و این فراگرد را انتهای متصور نباشد ما به دوری می رسیم که تسلسل وار ادامه می یابد و آن را انتهایی نیست و اینجاست که فلاسفه برای شکستن این سیل بنیان کن شک، ظن و بی منتهایی واجب الوجود و علت العلل را وضع می کنند. در واقع تفکر باید به انتهایی برسد وگرنه در کوره راه بی انتهایی افتاده و بیراهه می پیماید شاید این سخن حقیر از این منظر باشد که انتهای سوال وجود است.